प्रल्हाद शिंदे
(इ.स. १९३३ - २३ जून, इ.स. २००४)
हे एक मराठी लोकसंगीत गायक होते. त्यांनी अनेक गीते, भीमगीते, भक्तिगीते आणि काही हिंदी कवाल्या गायल्या आहेत.
Pralhad Shinde Mahiti |
प्रल्हाद भगवानराव शिंदे यांचा जन्म इ.स. १९३३ साली अहमदनगर जिल्ह्यातील पिंपळगाव येथे दलित कुटुंबात झाला. त्यांचे वडील भगवानराव आणि आई सोनाबाई शिंदे यांचा ते सर्वात धाकटा मुलगा होता आणि त्यांना दोन मोठे भाऊ होते. इ.स. १९५६ त्यांच्या कुटूंबीयांनी बौद्ध धम्म स्वीकारला. त्याने रुक्मिणीबाईशी लग्न केले. प्रसिद्ध गायक आनंद शिंदे आणि मिलिंद शिंदे हे त्यांचे मुलगे आहेत.
रोजीरोटी मिळवण्यासाठी त्यांचे पालक रस्त्यावर कीर्तन (भक्तीगीते) गात असत. ते संगीतामय वातावरणात मोठे झाले, त्यांच्या कुटुंबाची आर्थिक परिस्थिती बिकट असल्यामुळे त्यांनी ही आपल्या पालकांसह कीर्तन आणि भक्तीगीत गाण्यास सुरुवात केले. तारुण्याच्या वयात त्यांनी तबला वादन व इस्माईल आझाद यांच्या गटात कोरस म्हणून काम केले आणि हैदर की तलवार गाण्यातील एक छोटासा भाग गाण्याची संधीही मिळवली. एचएमव्हीनेही त्यांच्या गाण्यांचा अल्बम रेकॉर्ड केला आणि त्यानंतर तो रीलिझ केला.
दलितांच्या जीवनात अधिकार आणि सन्मानाचे प्रश्न नेहमीच मध्यवर्ती राहिला. प्रल्हाद शिंदे यांनी आंबेडकरी चळवळीची अनेक गाणी गायली. पण त्यांनी ‘भक्ती’ आणि ‘लोक’ गाणीही गायली ज्यामुळे त्यांना व्यापक लोकप्रियता मिळाली. ब्राम्हणवादी गाण्यामुळे प्रह्लाद शिंदे यांना पैसा आणि प्रसिद्धी मिळाली. पण त्यांना मान्यता आंबेडकरी जनतेकडूनच मिळाली. त्यांनी अनेक भक्ती आणि लोकगीते गाणे चालू ठेवले ज्यामुळे ते महाराष्ट्रात प्रसिद्ध झाले. त्यांनी काही कव्वालीही गायल्या. प्रल्हाद शिंदे यांचा मृत्यु कल्याणमध्ये 23 जून 2004 साली झाला.
◆ ध्वनिमुद्रित गीते
• प्रल्हाद शिंदे यांची काही ध्वनिमुद्रित गीते• प्रथम नमो गौतमा
• त्यागी भीमराव
• भीम ज्वालामुखी
• भिमासारखा बाळ जन्मा यावा
• आता तरी देवा मला
• करुया उदो उदो उदो
• गाडी चालली घुंगराची
• चंद्रभागेच्यातीरी उभा
• चल ग सखे पंढरीला
• जैसे ज्याचे कर्म तैसे
• तुच सुखकर्ता तुच दुखहर्ता
• तुझा खर्च लागला वाढू
• दर्शन देरे देरे भगवंता
• देवा मला का दिली बायको
• नाम तुझे घेता देवा
• पाऊले चालती पंढरीची वाट
◆ कवाल्या
प्रल्हाद शिंदे यांनी गायलेल्या प्रसिद्ध कवाल्या
• तू लाख हिफाजत करले, तू लाख करे रखवाली; उड जायेगा पंछी एक दिन, रहेगा पिंजरा खाली ही कवाली त्यांनी गायलि होती.
अश्या या महान गायकाचा प्रेरणादायी जीवनप्रवास आवडला असल्यास नक्की शेअर करा…
✒️ आपल्या भाषेत मराठी भाषेत 🇮🇳